Tapu müdürlüklerinde gerçekleştiren satış vaadi ve irtifak hakkı vaadi şerhi , taşınmaz olarak tapu siciline tescil edilen bağımsız ve sürekli nitelikteki üst haklarının tesis ve devri ile, irtifak hakkı tesisinde, 492 Sayılı Harçlar Kanunun (4 ) Sayılı Tarifesinin aşağıda belirtilen düzenlemelerinde farklı düzenlemeler yapılmıştır.
Bu düzenlemelere göre tapu harcının emlak vergi değerine bağlı olarak tahsil edilmesi gerekmektedir.
4.Sayılı Tarifenin 12. Maddesi : ‘’ (Değişik: 18/2/2009-5838/17 m.d.)Satış vaadi sözleşmeleri ile irtifak hakkı tesisi vaadi sözleşmelerinin tapu siciline şerhinde, sözleşmede yazılı bedel üzerinden (Bu bedel, sözleşmeye konu gayrimenkulün emlak vergisi değerinden az, emlak vergisi değerinin iki katından çok olamaz) bedelsiz olanlarında emlak vergisi değeri üzerinden’’
4.Sayılı Tarifenin 20/d maddesi: ‘’(4369 sayılı Kanunun 78 . maddesiyle değişen fıkra.) Gayrimenkul hükmündeki daimi ve müstakil hakların tesis ve devri için ödenen bedel üzerinden (Değişik 28/3/2007 tarihli 5615/16 md ) bu bedel üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergi değerinin yarısından az, iki katından çok olamaz) devir alan için’’
4.Sayılı Tarifenin 20/ maddesi: ‘’ Gayrimenkul üzerine irtifak hakkı tesis ve devrinde (634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanununa göre yapılan kat irtifakları hariç olmak üzere) tesis ve devir için ödenen bedel (Bu bedel, üzerinde hak tesis edilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin iki katından çok olamaz) üzerinden devir alan için ‘’
Borçlar Kanunu gereğince , taraflar sözleşme bedelini , sözleşme özgürlüğü çerçevesinde diledikleri şekilde belirleyebileceklerdir Bu nedenle tarifedeki düzenlemeler sözleşme bedelinin ne miktarda olması gerektiği ile ilgisi olmayıp, tapu harcı tahsiline esas değerleri belirlemektedir. Bu nedenle tapu müdürlüğü tapu harcını tahsil etmeden önce sözleşmeye konu taşınmazların emlak vergi değerlerini tespit edecek, emlak vergisi değerleri ile sözleşmede yazılan bedelleri karşılaştıracak, tarifede düzenlendiği şekilde tapu harcının tahsil edilmesini sağlayacaktır.
(4) Sayılı Tarifeden farklı şekilde fazla tapu harcı tahsil edilen işlemlerde ,fazladan tahsil edilen harcın iadesi ilgili maliye idaresinden talep edilebilecektir.
Konuya ilişkin olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tapu Dairesi Başkanlığının 05.02.2016 Tarih 02/E.267648 Sayılı görüşü ve Maliye İdaresinin muhtelif görüşleri bulunmaktadır. (Söz konusu görüşler www.e-tapu.com sitemizin ‘’mali konular/mali genelge-tebliğ-kararlar ‘’ bölümünde yer almaktadır.
a) Tapu Harçlarında Yapılan Değişiklik
Tapu harçları 492 Sayılı Harçlar Kanunun 4 sayılı tarifesinde yazılı
işlemlerden alınmaktadır. 2016 yılında tapu işlemlerinde sadece
maktu(sabit) tapu harcı alınan işlemlerde, harçlar yeniden değerleme
oranında (% 5.58 ) artırılmıştır. (*) Nispi (oransal) tapu harç
oranlarında bir değişiklik yapılmamıştır. Tapu harcı artan işlemler ve
harç miktarları aşağıda gösterilmiştir. Buna göre ;
Tarifedeki yeri İşlem çeşidi 2016 yılı harcı
13/a Arsa ve arazi üzerine bina inşa edilmesi 189,00 TL Her bir bağımsız bölüm vesaik tesis için)
13/c 13/a fıkrası dışında kalan her nevi cins ve kayıt tashihinde 94,40TL (her bir işlem için)
14 Terkin 20,20Tl
16. Gayrimenkullere ait haritaların kopyalarının verilmesinde 42,00TL her parsele ait kopya için
17. Verilecek kayıt örneklerinin her birisiyle çıkarılacak belge 7,60TL örneklerinin beher sayfasından (Fotokopiler dahil)
———————–
(*) Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 25.12.2015 Tarih 29573 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 75 Sayılı Tebliğ
b) Damga Vergisinde Yapılan Değişiklik
Damga vergisine konu olan tapu işlemlerinin vergi oranlarında bir değişiklik yapılmamıştır. Sadece maktu damga vergileri, yeniden değerleme oranında (% 5,58) artırılmıştır.
Kira damga vergisi oranı binde 1,89
Belli parayı ihtiva eden ipotek,vefa,(gerialım)iştira(alım), sözleşmelerinin tapu siciline şerhi, İpotek alacağının devri sözleşmelerinde binde 9,48 oranında damga vergisi tahsil edilecektir.
Diğer taraftan, Damga Vergisi Kanununun 14 üncü maddesinin birinci
fıkrasında yer alan her bir kağıttan alınacak damga vergisine ilişkin
üst sınır yeniden değerleme oranında (% 5,58) artırılmış ve 1/1/2016
tarihinden itibaren 1.797.117,30 TL olmuştur.(*)
————————–
(*) Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 25.12.2015 Tarih 29573 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 59 Sayılı Tebliğ
c) Veraset ve İntikal Vergisinde Yapılan Değişiklik
Veraset ve intikal vergisinde vergi oranları değişmemiş, sadece istisnalar yeniden değerleme oranında (% 5,58) artırılmıştır (*) İstisnalar (2016 yılı) (*)
Evlatlıklar dâhil, füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinde 170,086 TL (füruğ bulunmaması halinde eşe isabet eden miras hissesinde 340,381 TL
İvazsız (Bağış) suretle meydana gelen intikallerde 3.918 TL
Para ve mal üzerine düzenlenen yarışma ve çekilişler ile 14/3/2007
tarihli ve 5602 sayılı Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve
Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunda tanımlanan şans oyunlarında
kazanılan ikramiyelerde 3.918 TL
————————-
(*) Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 25.12.2015 Tarih 29573 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 47 Sayılı Tebliğ
ç) Emlak Vergisinde Yapılan Değişiklik
2015 yılında Emlak vergisi değerleri yeniden değerleme oranının yarısı kadar (%2,79) artırılmıştır (*)
———————–
(*) Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 25.12.2015 Tarih 29573 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 65 Sayılı tebliğ
d) Döner Sermaye Hizmet Bedelinde Yapılan Değişiklik
Tapu kadastro işlemlerinden alınan döner sermaye hizmet bedelleri 2016 yılında yeniden değerleme oranında (%5,58) artırılmıştır
2016 yılında uygulanacak döner sermaye bedelleri ve yöresel katsayılar www.e-tapu.com sitemizin ilgili bölümlerine işlenmiştir.
