1- Satın aldığınız emlak ta kiracı varsa yapılabilecek şey nedir?
Gayrimenkulun sahibi, mülkü tamamen ya da kısmen, kendisi ya da eşi veya
çocukları için bir işyeri olarak kullanma ihtiyacında ise, iktisap
tarihinden itibaren bir ay içinde kiracıya durumu ihtarname ile
bildirerek, iktisaptan sonraki 6 ay içinde kiracıya tahliye davası
açabilir. Bu mülkü, yeni satın alan kişi, eski sahibi ile kiracı
arasında yapılmış sözleşmenin tüm hükümlerini de devralmış olur. Bu
nedenle kira söz1eşmesinin sonunda ihtiyaç sebebi ile dava açma hakkına
sahiptir. Fakat bu sürenin uzun olması halinde, kanun, bu süreyi
beklemeden kiracıyı mecur dan tahliye etmek için 6 ay gibi bir süre
tanımış ye bu sürenin sonunda mecur un tahliyesi için dava
açılabilmesini hükme bağlamıştır. Bunun için meskenin yeni sahibinin,
gayrimenkulu satın aldığı tarihten itibaren bir ay içinde noter kanalı
ile bir ihtar çekerek burayı satın aldığını, bu meskene ihtiyacı
olduğunu bu nedenle de bu tahliyenin istendiğini bildirmesi gerekir.
2- Binadaki boş kapıcı dairesi kiraya verilebilir mi?
Kapıcı daireleri ortak mahallerdir. Ortak mahallerin maliki tüm bölüm
malikleridir. Bu gibi bölümlerle ilgili bir tasarruf yapılacaksa oy
çokluğu yeterli değildir, oy birliği gerekir. Yani tüm bağımsız bölüm
maliklerinin oyunun alınması gerekir, Kat maliklerinin çoğunluğunun oyu
yeterli değildir. Bu sayede kiraya verilmesi mümkündür.
3- Ev sahibi, kiracısının ikamet ettiği daireye ihtiyacı oIduğunu öne sürerek tahliyesini isteyebilir mi?
6570 sayılı yasa ihtiyaç iddiasının gerçek ve samimi olması
yanında zorunlu olması koşulunu da aramaktadır. Şehir merkezinde
kendisine ait normal bir evde oturan davacının ihtiyacının, zorunlu
olduğundan söz edilemez. Kiralayanın halen oturduğu ev, konfor ya da
metrekare bakımından kiracının dairesiyle mukayese edilir; dava edilen
yerin vasıfları üstün ise tahliye kararı verilir.
4- Apartman yönetim planın da depolu dükkan olarak görünen bölüm başka bir amaç için kullanılabilir mi?
Kat malikleri, gerek bağımsız bölümleri gerek eklentilerini kullanırken,
birbirlerini rahatsız etmemek, birbirlerinin hakkını çiğnememek ye
yönetim planına uymak zorunda olduklarından, mesela tapuda depolu dükkan
olarak kayıtlı bağımsız bölümün baca ye benzeri tesisleri
bulunmadığından, ye bunlar olmadığı taktirde doğan rahatsızlıklar
giderilemeyeceğinden, tatlı imalatı veya pideci olarak çalıştırılması ye
benzeri faaliyetlerin, rahatsız edici faaliyetler olarak
değerlendirilmesi ve men edilmesi gerekir.
5- Kiranın yüksekliği tahliye sebebi midir?
Kiranın, günün ekonomik koşulları karşısında aşırı derecede
yüksek olması, “akdin icrasını tahammül edilmez hale getiren sebepler”
arasında sayıldığından; sözleşmenin bitiminde kira tespit davası
açılabileceği gibi, sözleşmenin sona ermesinden evvel de, bedele ilişkin
hükümlerin, günün koşullarına göre değiştirilmesi ilgili mahkemeden
istenebileceğinden, kira bedelinin yüksekliğinden dolayı sözleşmenin
feshi davası açılamaz. Ancak ilk sözleşmenin süresi sona ermişse veya
uzun süreli sözleşmede “uyarlama davası” açılmış ve bu davada belirlenen
yeni kira bedeli yüksek ise, sözleşmenin feshi mümkündür.
6- Kiralayan dışında bir kişinin çektiği temerrüt ihtarı tahliye sebebi midir?
Kontratta, kira parasının kiralayanlar dışında bir kişiye
ödenmesinin kabul edilmesi; bu kişiye kiralayanlık ve alacaklılık hakkı
vermez. Bu şahsın çektiği temerrüt ihtarı davaya etkili olmaz.
7- Kira tespiti nasıl yaptırılır?
Yeni dönem kira parasını taraflar, anlaşma yaparak
saptayamadıkları hallerde, davacı kiranın tespiti için mahkemeye
başvurabilir. Mahkemece yapılacak iş, mahallinde keşif yapmak, dava
konusu yerin serbestçe kiralanması halinde getirebileceği kira parası
hesap edilmeli, hakimce bu kira parası dikkate alınarak, hak ve nesafete
uygun bir kira taktir edilmelidir.
8- Süresi sona ermeden kira sözleşmesi feshi edilebilir mi?
Feshin haklı nedenleri varsa kiralayan feshi kabul etmek zorundadır.
Haklı nedenler kanal proje hatası, binanın çok nemli olması veya
ısınamaması gibi evin içerisinde oturulmasını engelleyecek nedenler
olarak özetlenebilir
9- Bankaya yatırılan kira bedelinin makbuzu geçerli bir kanıtımı dır?
Kiracı tarafından emlak sahibinin hesabına yatırılan makbuzlar, sadece
‘Kira Bedeli’ olarak yatırıldığına ilişkin bir bölüm eklenirse geçerli
bir kanıt olabilir. Aksi hallerde, emlak sahibinin hesabına yatan borç
olarak değerlendirilir.
10- Konutu boşaltan kiracıya ait giderler ev sahibi tarafından ödenmeli midir?
Kiracı apartmanda ikamet ettiği süre içerisinde apartman
giderlerini ödememiş ve ardından taşınmışsa, yönetici bu giderleri
bağımsız bölüm malikinden isteyebilir. Haifa kiracı taşınmamış olsa dahi
eğer yönetici kiracıdan giderleri tahsil etmekte zorluk çekiyorsa,
tahsilat için ev sahibine başvurabilir. Bağımsız bölüm maliki parayı
ödedikten sonra kiracısı ile hesaplaşır, yani ona rücu eder. Bu gibi
durumların önüne geçmek amacıyla genellikle kiracıdan teminat (güvence)
talep edilmektedir. ödemelerden dolayı asıl sorumlu malik olup, kiracı
kira borcu kadarından sorumlu olur
11- Kiracımız kendi evi olmasına rağmen, başka bir evde oturuyorsa, evinizden hangi şartlarla tahliye edebilirsiniz?
Aynı belediye sınırları içinde kiracının oturmaya elverişli bir
evi bulunması tahliye nedenidir. Fakat kiracının bu evinin kullanılır
nitelikte olması gerekir. Konutun bulunduğu yerin konumu, kullanılış
biçimi, kiracının sosyal durumuna uygunluğu araştırılır.
12- Susma ile tazelenen hasılat kirası nasıl sona erdirilir?
Kira kontratı sona ermesine rağmen, mülk sahibi kiracının kalmasına ses
çıkarmadığına ye bitiş tarihini izleyen bir aylık süre içinde dava
açmadığına ve yine kira söz1eşmesinin bitimini takip eden ayın kirasını
kayıt koymaksızın aldığına göre kira sözleşmesi susarak yenilenmiş
sayılır. Fakat bu yenileme ile kira sözleşmesi süresiz olarak değil, bir
yıl için yenilenmiş olur. Bu şekilde yenilenmiş bir hasılat kirası
sözleşmesini sona erdirmek için öncelikle Borçlar Kanunu’nun 287.
maddesi gereğince kiracıya, kira bitiş tarihinin altı ay öncesinde,
“kira sözleşmesinin sona erdirileceğinin” ihbar edilmesi gerekir.
13- Birden çok bloktan oluşan binalarda masraflar nasıl karşılanacaktır?
Şayet apartman tek parsel üzerinde yer alıyorsa, girişleri farklı birden
fazla bloğa ayrılması hiçbir şey fark ettirmeyecektir. 1,2 veya 3.
blokta yapılan bir tamiratın masrafı, tüm bağımsız bölüm malikleri
tarafından ortak olarak karşılanır. Ancak bu durum anlaşmazlıklara
sebebiyet verir. Bu gibi durumların önüne geçilmesi için, sadece bir
blok tarafından kullanılan yani ortak kullanılmayan bölümlerin
masraflarına kimlerin katılıp katılmayacağı konusu önceden belirlenip
yönetim planında hüküm altına alınmalıdır.
14- Apartmanda kat maliki diğer apartman sakinlerini rahatsız ediyorsa ne yapılabilir?
Öncelikle bu kişi veya kişilerin uyarılması gerekir. Şayet taşkınlık
yapanlar kiracı ise ev sahibinin mutlaka konudan haberdar edilmesi ye
uyarılması gerekmektedir. Uyarılar sonuç yermediği taktirde kişi veya
kişilerin yaptıkları her taşkınlık bir suç teşki1 etmektedir. Bu durumda
alınabilecek en etkili önlem diğer daire sakinlerinin her seferinde
ayrı ayrı şikayetçi olmalarıdır. Bu şekilde sulh ceza mahkemelerine
başvurabilirsiniz. Böylesi bir durumun aynı zamanda bir çekilmezlik hali
oluşturduğu göz önünde bulundurulduğunda, Kat Mülkiyeti Kanunu’nun 25.
Maddesi uyarınca rahatsızlık veren dairenin diğer daireler tarafından
birleştirilerek rayiç bedel üzerinden satın alınması da mümkündür.
15- Yönetimde kaç kişi bulunur?
Yönetimin kaç kişi olacağı yönetim planı ile tespit edilir. İki ihtimal
vardır; ya yönetici adı altında bir kişi, ya da yönetim kurulu adı
altında 3 kişi seçilir.
16- TV (çevre temizlik vergisi) nasıl ödenebilir?
Önceleri posta havalesi ile de ödeme yapılabilirken artık hemen hemen
bütün belediyeler bu amaçla bir banka hesabı açıyorlar. Devamlı ikamet
etmediğiniz mülkünüzün vergilerini ödemek için belediyeden bu hesap
numaralarını öğrenmeniz ye banka havalesi yolu ile göndermeniz
mümkündür.
17- Bağımsız bölümler arasında apartman giderleri nasıl taksim edilir?
Bağımsız bölümler arasında giderlerin nasıl taksim edileceği yönetim
planından araştırı1ır. Açık bir hüküm varsa bu uygulanır. Açık hüküm
yoksa kapıcı, bahçıvan, bekçi, kaloriferci ücretleri eşit bölüştürülür.
Diğer giderler arsa payı oranına göre bölünür. Aynı alana sahip iki
dairenin arsa payları farklı olabilir. Çünkü arsa payı rayic bedeller
üzerinden hesaplanır, örneğin 8 katlı bir apartmanın 3, 4 ye 5inci
katları diğerlerinden daha pahalı olabilir. Buna rağmen arsa paylarının
farklı olması şart değildir. Esasen bağımsız bölümün değerine uygun arsa
payı verilmesi kanuna uygun olur.
18-Yakıt parası kalorifer dilimi sayısına göre alınabilir mi?
Yakıt parası kalorifer dilimi sayısına göre alınabilir, fakat
bunun doğru ya da en adil yol olduğunu söylemek doğru olmaz. Apartmanın
ısınma projesi yapılırken, dairelerin eşit ısınabilmelerini sağlamak
için kalorifer dilimleri hesaplanır. Dolayısıyla arsa payı oranına göre
paylaştırılması çok daha adildir. Eğer bazı malikler radyatörlerine
proje dışı dilim ilave ettirmişler ise bunların tespit edilmesi ye
söktürülmesi gerekir.
19-Eşe yapılan satışta şufa hakkı kullanılabilir mi?
Ortak mülkiyetin paydaşı, payını karı ye kocaya, çocuklarına veya
akrabaya temlik ederse, görünüşte satış sözleşmesi yapılsa bile gerçekte
miras hukuku ile ilgili amaç ya da bağış düşüncesi varsa şufa hakkı
kullanılamaz. Davalının bu şekildeki savunması, her türlü delille ispatı
mümkün olduğundan araştırılmalıdır.
20- Arsa payına itiraz halleri nelerdir?
Kat mülkiyeti kurulduğunda bağımsız bölümlerin değerleriyle
orantılı olmayan arsa paylarına karşı kat maliklerinin arsa payının
düzeltilmesi için dava açma hakkı saklıdır.
21- Bahçe sadece bir kat maliki tarafımdan kullanılabilir mi?
Bahçe normal durumlarda ortak kullanıma açık bir bölümdür.
Ancak özel durumlarla karşı1aşılabilinir. Örneğin binanın arka bahçesi
zemin kattadır ve bahçeye geçiş sadece katta oturan kat malikinin
evinden sağlanmaktadır. Böyle durumlarda, yani ayrı bir geçiş yeri
olmayan apartmanın arka bahçesinin kat maliklerinden birisi tarafından
kullanılmasını yasaklayan herhangi bir yasa hükmü yoktur. Tabii ki eğer
yönetim planında özel hüküm varsa bahçe bir veya birkaç bağımsız bölüme
tahsis edilebilir.
22- Apartmanın bahçesi otoparka dönüştürülebilir mi?
Mimari projede belirtilmediği taktirde bahçenin otopark haline
getirilmesi olanaksızdır. Ancak kat malikleri birleşerek karar
verirlerse mümkün olabilir.
23- Çekme kat imar affından yararlanabilir mi?
Kat mülkiyetinde kaçak olarak yapılan inşaatın, imar affı
yasasına göre tescil edilebilmesi için yapılan ilavenin bağımsız bölüm
niteliğinde olması ve önceden verilmiş bir arsa payının bulunması
gerekir. Bu özelliklerden uzak, çekme katın genişletilmesi şeklindeki
ilave için hükmen tescil söz konusu olamaz. Çekme katın tam kata
çevrilmesi kat maliklerinin ittifakı ile mümkündür.
24- Evcil hayvanlar evde beslenebilir mi?
Yönetim planında aksi belirtilmediği halde evcil hayvan
beslenemez. Yönetim planında hangi tür evcil hayvanların beslenebileceği
özel bir madde ile tesbit edilebilir. Evcil olmayan hayvanlar (arslan
vb.) hiçbir şekilde beslenemez.
25- Pencere kapı haline dönüştürülebilir mi?
Hiçbir durumda projeye aykırı olarak pencere kapı durumuna getirilemez.
Eğer apartmanın ön cephesinde ise dış görünümü bozacağından, plana
aykırı yer bile değiştirilemez.
26- Çekme kat izni alındığında kalorifer dilimi arttırılabilir mi?
Evet, çekme kata muvafakat verilmesi, kalorifer dilimi eklenmesinin kabul edilmesini de içenir.
27- Daire içi duvarlar yıkılarak odalar birleştirilebilir mi?
Mülkün, daha rahat kullanım amacıyla daire içi duvarlar kaldırılabilir.
28- Boş olan konut için asansör tamir parası verilir mi?
Konutun boş olup olmaması, kiraya verilip verilmemesi yönetim
giderlerinden muaf olmayı gerektirmez. Ancak yönetim planında aksine
hüküm olabilir.
29- Soğuk hava deposu için kalorifer parası verilir mi?
Eger söz konusu bölüm, projede soğuk hava deposu olarak geçmiyorsa bölüm sahibi kalorifen giderlerine katılmak zorundadır.
30- Kiracdan yönetici olabilir mi?
Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre yönetici bagımsız bölüm maliklerinin oyu
ile seçilir. Bu seçimde sayı ye arsa payı çoğunluğu aranır. Şayet
yönetim planına, yöneticilerin bağımsız bölüm malikleri arasından
seçileceği hükmü konmuşsa kiracı yönetici seçilemez. Eğer böyle bir
hüküm konmamışsa kiracı bile olmayan dışarıdan birinin yönetici olması
da mümkündür. Böyle bir hüküm bulunduğu taktirde sadece kat malikleri
yöneticilik yapabilir, vekaleten de olsa kat maliki olmayan birisi
yöneticilik yapamaz. Ayrıca kiracı yönetici olsa dahi kat malikleri
toplantısına katılamaz.
31- Evinizde oturan birinci derece akrabalardan kira alınabilir mi?
Bininci dereceden akrabalardan kira alınabilir. Tabii çeşitli
özel durumlar söz konusu olabilir.Örneğin, 3 kardeşten biri anne ye
babasıyla beraber yaşar. Ebeveynler öldükten sonra bu kardeş evden
çıkmak istemez ise diğer kardeşler ondan evin getirebileceği kiradan
paylarına düşeni talep edebilirler.
32- TAHLİYE TAAHÜDÜ
Kiracının, mecuru, belli bir tarihte, şartsız olarak tahliye edeceğini
beyan ettiği belgeye ‘TAHLIYE TAAHÜDÜ ” adı verilir. Kiracı bu belgeye
rağmen, taahhüt ettiği tarihte kiralananı tahliye etmediği taktirde,
hukuk sistemimiz, kiralayana, icra takibi ye tahliye davası hakkı
vermiştir. Hukuk sistemimiz, kira sözleşmesi yapılırken alınan tahliye
taahhüdünü, geçersiz saymaktadır. (serbest iradeyle alınmadığı,
kiracının zor durumundan yararlanılarak alındığı gerekçesiyle) Bu
nedenle taahhüt edilen tarih ne olursa olsun, tanzim tarihi kira
sözleşmesinin başlangıcıyla aynı olan veya çok yakın olan tahliye
taahhütleri hukuken geçersizdir. Tahliye taahhüdüne dayanan icra takibi
veya tahliye davasının, taahhüt edilen zamandan itibaren 1 ay içinde
açılması zorunludur. Aksi taktirde tahliye taahhüdü geçersiz kalır.
Ayrıca dava açılabilmesi veya icra takibi yapılabilmesi için, taahhüt
tarihinden 30 gün önce kiracıya ihtar çekilmelidir.